‘’Solana İsim Servisi’’ Tanıtımı
Solana İsim Servisi’nin misyonu; zincir üzerindeki verilere erişim için merkeziyetsiz ve ekonomik bir domain (.sol) isim alanı sağlamaktır. Bu zincir üstü verisi herhangi bir SOL adresi olabileceği gibi IPFS CID, resim, ileti veya sahip olduğunuz herhangi bir şey olabilir.
İsim servisinin bariz faydalarından biri SOL adresi için insanların okuyabileceği bir veriye sahip olmaktır. Bu neden önemlidir? Çünkü SOL adres biçimleri benimsenme için bir engel teşkil eder. Ayrıca insanlar tarafından okunabilen adreslerin kullanımı, paylaşılabilen isimler aracılığıyla varlık transferini çok kolay hale getirir. (örneğin bonfida.sol)
Ancak Solana domain isimleri sadece ödeme aracı olmanın haricinde çok daha geniş bir uygulama alanına sahiptir. Örneğin zincir üzeri IPFS CID halinde saklanan bir veri (örneğin IFPS ağında işlem gören özel bir website).
Birçok merkeziyetsiz uygulamanın (DApp) tek hatası, merkezileşmiş ve sansüre açık domain isimlerine sahip olmalarıdır. Ancak zincir üzeri domain isimleri ne sansürlenebilir ne de ortadan kaldırılabilir. Bu sebeple IFPS üzerinde çalışan ve bir Solana domain ismine sahip herhangi bir websitesi tamamen merkeziyetsizdir ve sansüre uğraması oldukça güçtür.
Ancak eşleştirme web tarayıcı kutunuz haricinde çalışmayacaktır. Bundan ötürü URL arama kutucuğuna domain ismi yazıldığı zaman zincir üzeri domain ismi isteyecek bir uzantıya ihtiyaç vardır. İdeal olarak bu özellik tüm Solana web cüzdanlarında desteklenmektedir. (örneğin Phantom ve Sollet uzantıları)
Buraya kadar her şey kulağa hoş geliyor ancak isim kayıt işlemi nasıl gerçekleştirilir?
Teknik olarak çok basit bir işlemi vardır: TLD (Top Level Domain) kökü tarafından onaylanması gereken ve sadece bir gas komisyon ücreti maliyetindeki bir Solana zincir işlemidir. Ama dağılımı nasıl adil şekilde gerçekleştirilir? Eğer ki kayıt işlemi sadece gas komisyon ücreti kadar tutuyorsa her bir .sol domain ismi 0.1 dolardan daha az değerli olacaktır. Ve bu bedel ömür boyu kullanabileceğiniz .sol domain ismi için ödenmesi gereken tek ücrettir. Bu; domain kayıtlarını oldukça ucuz ve ekonomik hale getirmesi nedeniyle harika bir durumdur ancak aynı zamanda ilk kayıtlar için de büyük endişelere sebep olmaktadır. Herhangi biri gelip aşırı sayıda domain ismini alıp gelecekte çok yüksek fiyatlardan satmak isteyebilir ve bu adil olmaz. Bu durumun önüne geçebilmek amacıyla piyasa tarafından yönetilen bir yaklaşımda bulunmaya ve açık arttırma usulünü kullanmaya karar verdik.
Bundan böyle herhangi biri, domain kaydetmek isterse bir açık arttırma başlayacaktır. Tüm açık arttırmalara herkes katılabilecek ve toplamda 7 gün sürecektir. Bu sayede piyasadaki diğer oyuncular açık arttırmadaki domain isimlerini görüp onlara teklif verme imkanına sahip olacaklar.
Dolandırıcı ve taklitçileri engellemek adına bir başka güvenlik mekanizmasını daha devreye sokuyoruz: Taklit edilme riski bulunan bazı kişilerin domain isimlerini önceden ayırttık. Bu domain isimleri ‘’BONFIDA TARAFINDAN ÖNCEDEN AYIRTILMIŞTIR’’ şeklinde karşınıza çıkacaktır.
Twitter Lakabınız ile .sol Domain İsimleri Arasında Ne Fark Bulunur?
Birbirlerinden ufak farkları da olsa aslında her ikisi de Solana İsim Servisi’nin birer parçasıdır. Twitter lakapları sadece ilgili Twitter hesabına sahip kişiler tarafından alınabilir. Bunu garanti altına almak için de kullanıcı, Solana adresini tweet olarak göndermeli ve aynı Solana adresi üzerinden bir işlemi onaylaması gerekmektedir. Daha sonrasında bir aracı, tweet atılan hesap ile işlemi onaylayan hesabın aynı olduğunu kontrol eder. Bu da pratik anlamda aslında Twitter lakaplarının önceden rezerve edildiğini simgeler. Twitter kullanıcıları sadece Solana adreslerini içeren tweet göndermelidir.
Ancak bu durumda hem bir Twitter hesabına sahip olmalısınız hem de olası gizlilik problemlerinin farkına varmalısınız. İşte burada .sol domain isimleri devreye girer. Domain isimleri de Twitter lakaplarının yapabileceği her işlevi yerini getirir ancak herhangi bir özel bilgiyi paylaşmanıza veya gizlilik ihlali yapmanıza neden olmaz.
*Bu yazı, ilgili Bonfida makalesinin Türkçe çevirisi olup yer alan herhangi bir ifade hiçbir yatırım tavsiyesi içermemektedir. Bu çevirinin oluşturulma amacı Türk kripto para topluluğuna Bonfida ve ürünleri hakkında farkındalık yaratmaktır.
